Gönderen Konu: Böbrek Nakli (Okunma sayısı 3726 defa)

Gamzeli · « : Şubat 03, 2008, 02:11:36 ÖS »

Böbrek Nakli

Böbrek Nakli Neden Yapılır?

Böbreklerin görevi kanı zehirli maddelerden arındırmak. Vücutaki kan, böbreklerde süzülerek zararlı moleküller idrarla atılıyor. Böylece kan temizlenmiş oluyor. Ancak böbrekler bu görevini yapamayacak duruma geldiğinde, üre ve kreatinin gibi moleküller kanda birikerek vücuda zarar vermeye başlıyor. Böbrek yetmezliği denilen bu durum eğer tedavi edilmezse ölümle neticeleniyor. Böbrekler işlevini tam olarak kaybederse kişiyi suni böbrek cihazı yani diyaliz makinesine bağlamak gerekiyor. Hemodiyaliz denilen bu tedavi yönteminde, kişinin kanı bu cihazdan geçirilerek temizleniyor ve tekrar kişiye geri veriliyor. Haftada üç kez 3-4 saatlik seanslar şeklinde yapılan hemodiyalizin bir çok yan etkisi bulunuyor. Hemodiyaliz sayesinde yaşamını sürdüren kronik böbrek hastalarının en ideal tedavisi ise “böbrek nakli”.
Bir insanın böbreğini alıp diğer bir insana yerleştirmeye “böbrek nakli” deniliyor. İlk başarılı böbrek nakli 1950’lerin başlarında Dr.Murray tarafından gerçekleştirildi. Nakil için gerekli olan böbrek yaşayan kişilerden temin edilebileceği gibi, beyin ölümü gerçekleşen kişilerden de alınabiliyor. Nakil öncesi, gerek böbrek alıcısı gerekse böbrek vericisi çok detaylı bir kontrolden geçiriliyor. Bir kişinin diğer bir insandan böbrek alabilmesi için aynı kan grubuna sahip olmaları gerekiyor. Her iki kişinin doku grubu uyumu, böbreği verecek kişide yüksek tansiyon, AIDS ve kanser gibi önemli bir hastalıkların bulunmaması, böbrek nakli için gerekli diğer şartlar arasında sayılıyor.

Böbrek Nakli Ameliyatı
Yaşayan bir insandan böbrek alınabilmesi için böbreği verecek kişinin tam bir rıza göstermesi gerekiyor. Böbrek vericisi ile alıcısının yakın akraba olması tercih ediliyor. Böbreği verecek kişinin hangi böbreğinin alınacağına karar vermek için böbrek anjiografisi yapılıyor. Karar verildikten sonra kişi ameliyata hazırlanıyor. Genel anestezi altında yapılan ameliyatta genellikle sol böbrek tercih ediliyor. Böbrek çıkartıldıktan sonra soğuk sıvıyla yıkanarak içerisindeki kan boşaltılıyor. Soğutulan böbrek, alıcının genellikle sağ kasığına yerleştiriliyor. Kasıktaki damarlara bağlanan böbrek damarları sayesinde yerleştirilen böbreğin kanlanmasını sağlanıyor. Son olarak verici böbreğin idrar kanalı, alıcının idrar kesesine dikiliyor.
Böbrek nakli sonrasında, organın vücut tarafından reddedilmesini engellemek için kişinin bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar veriliyor. Siklosporin, rapamisin ve steroid cinsi ilaçlar ömür boyu veriliyor. Bu ilaçlar bağışıklık sistemini baskılayarak nakledilen böbreğin vücut tarafından yabancı olarak algılanmasını engelliyor. Bu ilaçlar sayesinde nakledilen böbrekler ortalama 12-15 sene normal işlevini yapabiliyor. Bağışıklık sistemini baskılayan ilaçların birçok yan etkisi bulunuyor. Kan şekerini yükseltmek, böbreğe hasar vermek, kemik erimesi, enfeksiyonlara yatkınlık ve kanser oluşumu gibi zararlı yan etkileri bulunuyor. Nakil olan kişilerin ömür boyu doktor kontrolünde olmaları ve önerilere kesinlikle uymaları gerekiyor.

Beyin Ölümü ve Kadavradan Böbrek Nakli

Böbrek, sadece yaşayan kişilerden değil, beyin ölümü gerçekleşen kişilerden de alınabiliyor. Beyin ölümü, geri dönüşü olmayan bir koma durumu olarak kabul ediliyor. Bir kişide beyin ölümü olup olmadığını anlamak için tam bir nörolojik muayene ile refleksler kontrol ediliyor. Hiçbir reflekse tepki alınamayan bir kişide beyin ölümünden şüphe ediliyor ve ileri tetkikler yapılıyor. Oldukça ileri teknoloji kullanılarak yapılan tetkiklerle beyindeki kan akımı miktarı ölçülüyor. Beyin ölümünde, beyne hiç kan gitmiyor. Bir insanda beyin ölümü kararını, beyin cerrahı, nöroloji ve kardiyoloji uzmanlarının bulunduğu bir grup doktor veriyor. Beyin ölümü olduğuna karar verildiğinde böbrek nakil için uygunsa kişinin yakınlarından organ bağışı için onay isteniyor. Aile, organ bağışında bulunursa en uygun alıcıya organ derhal naklediliyor.
Kadavra böbrek naklinden sonra uygulanan tedavi ve bakım, canlı böbrek nakillerinden sonraki ile aynı. Hastaların ömür boyu bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar kullanması gerekiyor.
Kadavradan alınan böbreklerin yaşam süresi, canlıdan alınan böbreklerinkine göre daha kısa. Canlı nakillerde ortalama böbrek yaşam süresi 15 senenin üzerindeyken, kadavra böbreklerde bu süre ortalama 10 yıl. Kadavra nakillerde, verici ile alıcının kan grubunun uyması yeterli. Yeni geliştirilen ilaçlar sayesinde, doku uyumu artık böbrek yaşam süresini önemli ölçüde etkilemiyor. Yani hiç doku uyumu olmayan bir böbreğin yaşam süresi ile %50 doku uyumu olan böbreğin yaşam şansı benzer oranlarda.

Haberler:

Gönderen Konu: Böbrek Nakli (Okunma sayısı 3726 defa)

Gamzeli

Böbrek Nakli