Yapilan ilk katenan sentezlerinden. Katenan da neydi ya diyenler icin (bkz:katenan). Klasik bir yol. Günümüzde daha modern teknikler, teknolojinin son harikalari kullanilmakta, o katenan bu katenan sentezlenmekte, isin suyu cikmaktadir.
Su an icin iki halkanin birbiri icine gecmesinde metal kompleksleri teknigi kullanilmakta ama tarihin gelisimini izlemek icin katenan sentezlerinin de atasini bilmekte fayda var. Tüm, "hem titrasyon yapan mi kaldi ki" diyenlere...
Simdi burada biraz durmakta fayda var. Ilk basamakta, iki aldehit grubu iceren aromatik halka, sonunda ester grubu iceren bir ilür (ylide) ile Wittig tepkimesine girerek 2`yi olusturur. 2`nin cift baglarinin doyurulmasi, esterlestirilmesi, indirgenmesi ve bromlanmasinin ardindan siyanür iyonuyla tepkimesinin sonucunda 4 olusur. Buraya kadar klasik organik tepkimelerden ibaret. Belki bu basamagin anlasilmasi zor olabilir ki zor degil aslinda. Baz ile siyanürlerden birinin alfa hidrojeni koparilip diger siyanüre saldirir ve acilan siyanür imin yapisini olusturur. Asidik ortamda hidroliz ve dekarboksilasyon sonucu, imin ketona dönüsürken, diger siyanür önce karboksilik asit ardindan da dekarboksilasyon ile uzaklasir ve geriye makro halkali temiz bir keton (5)kalir. Ketonun da, Wolff Kischner tepkimesi ile alkana dönüstürülmesi ile 6 olusur ve katenan halkalarindan ilki tamamlanmis olur.
Ikinci halkanin ilk halkanin ic kisminda olusturulmasi gerekmektedir ki bu sentezin anahtar basamagini burasi olusturmaktadir.
Aromatik halka üzerindeki eter yapisi alkole acildiktan sonra, uzun zincirler sonrasi klor atomu iceren simetrik bir ketonla ketal olusmasi 7 elde edilir. Sentezin ilerisi ile devam edelim.
Ilk olusturulan halkanin icinde ikinci halkanin olusturulabilmesi icin aromatik halkanin ilk makrohalkanin arasinda kalan pozisyona secici olarak amin grubu yerlestirilir ve molekülün üc boyutlu geometrisi nedeniyle, amin klorürlerden biri ile halkanin üstünden tepkimeye girerken, digeriyle alt tarafindan tepkimeye girerek istenilen ikinci makro halkanin ilk asamasi tamamlanmis olur ve 9 elde edilir. Burada diger makro halkalasma olasilginin geometrik acidan mümkün olmadigini görebilmissinizdir umarim. Yani, aromatik halkayi bir düzlem gibi düsünürsek, aminin aromatik halkanin ayni düzleminden tepkimeye girerek halkalasmasi sterik ve geometrik acidan mümkün degildir. Bundan sonraki basamaklarda ise, öncelikle ketalin acilip halkanin ilk serbestligini kazanmasi ve sonrasinda da aromatik halkanin yükseltgenmesi ile aminin aromatik halkadan kurtulup serbest bir hale gecmesi saglanir ve sonuc olarak katenan türevi 13 basari ile sentezlenir.
Bu sentezlerinden dolayi, Lüttringhaus ve Schill`i tebrik ediyoruz.
