KADINLARDA İDRAR YOLU SORUNLARI
İdrar Yolu Enfeksiyonuna İşaret Eden Belirti ve Bulgular
Kadınlarda idrar yolu enfeksiyonları nispeten sık olarak görülür. İdrar yaparken yanma, sık idrara çıkma, böbreklerin bulunduğu bölgede ağrı, idrarda kan görülmesi gibi belirtiler idrar yolu enfeksiyonuna işaret edebilirler. Aynı belirtiler idrar yolu taşlarında da ortaya çıkabileceğinden aradaki ayrımın yapılabilmesi ve sorunun ilerlemeden giderilebilmesi için kısa zamanda doktora başvurulması son derece önemlidir.
İDRAR KAÇIRMA SORUNU
Böbreklerde oluşan idrar, böbreklerle idrar torbası arasında bulunan borular sayesinde idrar torbasına aktarılır ve burada depolanır. Depolanan idrar miktarı belli bir aşamaya ulaştığında idrar torbasında bir gerilme oluşmasına neden olur ve bu gerilme idrar yapma ihtiyacının oluşmasıyla sonuçlanır. Şartlar uygun olduğunda karın içi basıncı artırılarak idrarın idrar torbasından uretraya boşalmasını sağlayan kapak gevşetilir ve böylece idrarın istenen bir zamanda dışarıya boşaltılması sağlanır.
İdrarın idrar torbasında depolanarak istemli olarak boşaltılmasını sağlayan mekanizma oldukça karmaşıktır. Bu mekanizma içinde bir yandan idrar torbasında bulunan sinir lifleri öte yandan genital bölgenin alt kısmında yer alan pelvis tabanı kaslarının işlevleri çok önemli rol oynar.
Şartlar uygun olmadığında, yani tuvalette değilken istemsiz bir şekilde kendiliğinden idrar boşalmasına idrar kaçırma adı verilir. Bazı kadınlar özellikle doğum yapmış veya ileri yaşlarda olan kadınlarda idrar kaçırmayı "normal" olarak kabul ederlerken kadınların önemli bir kısmı bir damla idrar kaçırmaktan dahi şikayetçidirler ve doktora başvururlar.
İdrar kaçırma kadınların önemli bir kısmında bulunan bir sorundur ve ileri durumlarda kadının kendini toplumdan soyutlamasına bile neden olabilir.
İdrar Kaçırma Tipleri
"Stres İnkontinans"
Genellikle birden fazla sayıda doğum yapmış kadınlarda görülen bu idrar kaçırma tipinde temel belirti öksürme, hapşırma, gülme, yük kaldırma veya merdiven çıkma gibi karın içi basıncını artıran durumlarda istemsiz bir şekilde idrar kaçırılmasıdır.
Bu idrar kaçırma tipinin nedeni idrar torbası ile uretra arasındaki ilişkinin yapısal olarak bozulmuş olmasıdır. İdrar torbası ile uretra arasındaki kapak işlev gösterememekte ve karın içi basıncının arttığı her durumda kapaktan uretraya ve buradan da dış ortama idrar kaçağı olmaktadır. Kapağın işlevlerinin azalmasına neden olan en temel etken pelvis tabanı kanallarındaki güçsüzlük nedeniyle idrar torbası ile uretra arasında bulunması gereken açının bozulmuş olmasıdır. Bu açının bozulması menopoz döneminde genital dokuların gevşemesine bağlı olabileceği gibi doğum eyleminin yıpratıcı etkilerine bağlı olarak vajinada oluşan sarkmalar en sık görülen etkendir.
"Urge İnkontinans"
Bu idrar kaçırma türü her yaş grubunda görülebilir. Aniden oluşan idrar yapma ihtiyacı tuvalet arayışı esnasında idrarın kaçırılmasıyla sonuçlanır.
"Mikst İnkontinans"
Her iki idrar kaçırma türünün beraberce görülmesine verilen isimdir.
Diğer İdrar Kaçırma Sorunları
Özellikle jinekoloji ameliyatları sonrasında oluşan "idrar kaçırma" sorununun ameliyatın bir komplikasyonu olarak ortaya çıkmış olma olasılığı yüksektir. Bu durumda yapılması gereken ameliyatı gerçekleştiren doktora başvurmaktır.
Tanı ve Tedavi İşlemleri
İdrar kaçırma sorununun değerlendirilmesinde en önemli aşama idrar kaçırma tipinin belirlenmesidir. Stres inkontinansın tedavisi hemen her durumda cerrahi ile mümkün olurken, urge inkontinans çoğu durumda ameliyat dışı tekniklerle tedavi edilmektedir.
İdrar kaçırma tipinin belirlenmesi için kullanılan özel incelemelere ürodinami incelemeleri adı verilir. Bu incelemeler belli merkezlerde bu konuda özel eğitim görmüş kişiler tarafından uygulanırlar.
İdrar kaçırma sorununun tedavisinde uygulanacak olan ameliyat tipi, verilecek ilaç tedavisi ve diğer tedavi yöntemleri ürodinami incelemesinde elde edilen verilere göre belirlenir.
