KORNEA NEDİR ?
Kornea, gözün en önünde yeralan ve görme işlevinde büyük rolü olan gözün saydam tabakasıdır.
KORNEA NAKLİ NEDİR ?
Gözün bozuk olan korneasının (saydam tabaka) sağlam bir kornea ile değiştirilmesi işlemine ''KORNEA NAKLİ'' veya tıp dilinde ''KORNEA TRANSPLANTASYONU'' ya da ''KERATOPLASTİ'' adı verilir.
KORNEA NAKLİ KİMLERE YAPILIR ?
Kornea nakli, gözün saydam tabakasının saydamlığının bozulduğu veya yokolduğu, ya da şeklinin bozulduğu hastalara yapılır.
KORNEA (SAYDAM TABAKA) HANGİ DURUMLARDA BOZULUR ?
Kornea naklini gerektiren durumlar şunlardır :
Kornea tabakasına ait yara, iltihapları (örneğin herpetik keratit, mikrobik keratit) sonucu korneanın saydamlığının bozulması
Kornea tabakasının saydamlığının kendiliğinden bozulması (kornea distrofisi denilen hastalıklar)
Kaza sonucu (kesici, delici cisimlerle veya kimyasal maddelerle) kornea tabakasının yaralanmasıyla saydamlığının bozulması
Daha önce geçirilen bir göz ameliyatından sonra (örneğin katarakt ameliyatı) kornea tabakasının su tutarak şişmesi sonucu, kornea ödemi adı verilen durumun ortaya çıkmasıyla kornea saydamlığının bozulması ve görmenin azalması
Kornea saydamlığının bozulmayıp kornea şeklinin ileri derecede bozularak korneanın deforme olması (örneğin keratokonus)
KORNEA NAKLİ YAPILAN HASTALARIN GÖRMELERİ HANGİ DÜZEYE ULAŞABİLİR ?
Eğer Kornea nakli yapılan gözün kornea dışındaki tabakaları (özellikle göz merceği ve sinir tabakası = retina) sağlam ise en iyi koşullarda görme düzeyi tam görmeye ulaşabilir.
KORNEA NAKLİ YAPILACAK GÖZDE KATARAKT DA VARSA NE YAPILIR ?
Bu durumda kornea nakli ile aynı anda katarakt ameliyatı da yapılıp göziçi merceği yerleştirilebilir.Ancak gözün durumu o anda katarakt ameliyatı için uygun değilse önce kornea nakli yapılır. Daha sonra ikinci ameliyatla da katarakt alınır.
KORNEA NAKLİ AMELİYATI HANGİ AMAÇLARLA YAPILIR ?
Kornea nakli ameliyatı değişik amaçlarla yapılabilir. En çok optik amaç, yani bozulmuş olan görmeyi düzeltmek söz konusudur. Burada, hastanın saydam tabakasının bozulması (bulanıklaşması, beyazlaşması veya şekil değiştirmesi) sonucu azalan görmesinin arttırılması hedeflenmektedir.Bu durumda görmenin artması için gözün retinasının (sinir tabaka) sağlam olması şarttır. Ancak, bazen retina tabakası sağlam olmadığı halde görme yönünden bir kazanç sağlanamayacağı peşinen bilinerek sadece kozmetik amaçla da bu ameliyat yapılabilir. Yine benzer şekilde, kornea tabakasında kapanmayan yaralar veya delinme riski sözkonusu ise tedavi amacıyla kornea nakli ameliyatı uygulanabilir.
KORNEA NAKLİ YAPILAN HASTALARIN GÖRMELERİ HANGİ DÜZEYE ULAŞABİLİR ?
Eğer Kornea nakli yapılan gözün kornea dışındaki tabakaları (özellikle göz merceği ve sinir tabakası = retina) sağlam ise en iyi koşullarda görme düzeyi tam görmeye ulaşabilir.
KORNEA NAKLİ YAPILACAK GÖZDE KATARAKT DA VARSA NE YAPILIR ?
Bu durumda kornea nakli ile aynı anda katarakt ameliyatı da yapılıp göziçi merceği yerleştirilebilir. Ancak gözün durumu o anda katarakt ameliyatı için uygun değilse önce kornea nakli yapılır. Daha sonra ikinci ameliyatla da katarakt alınır.
KORNEA NAKLİ AMELİYATI HANGİ AMAÇLARLA YAPILIR ?
Kornea nakli ameliyatı değişik amaçlarla yapılabilir. En çok optik amaç, yani bozulmuş olan görmeyi düzeltmek söz konusudur. Burada, hastanın saydam tabakasının bozulması (bulanıklaşması, beyazlaşması veya şekil değiştirmesi) sonucu azalan görmesinin arttırılması hedeflenmektedir.Bu durumda görmenin artması için gözün retina (sinir tabaka) 'sının sağlam olması şarttır. Ancak bazen retina tabakası sağlam olmadığı halde görme yönünden bir kazanç sağlanamayacağı peşinen bilinerek sadece kozmetik amaçla da bu ameliyat yapılabilir.Yine benzer şekilde, kornea tabakasında kapanmayan yaralar veya delinme riski sözkonusu ise tedavi amacıyla kornea nakli ameliyatı uygulanabilir.
KORNEA NAKLİ İÇİN GEREKLİ KORNEA ( = SAYDAM TABAKA) NEREDEN ALINIR ?
Kornea nakli için gerekli saydam tabaka (= kornea) ölen kişilerin gözlerinden sağlanmaktadır. Ancak her ölen kişinin korneası bu amaç için uygun olmamaktadır. Öncelikle ölen kişide herhangi bir göz rahatsızlığı bulunmamalı, göz ameliyatı geçirmemiş olmalı, kornea tabakası tamamen sağlam ve saydam olmalıdır. Ayrıca ölen kişide mikrobik, virütik hastalıklar, kanser türü hastalıkların bulunmaması ve uzun süre komada kalmamış olması gerekmektedir.
ÖLEN KİŞİLERDEN ALINAN KORNEA NASIL AMELİYATA HAZIRLANIR ?
Ölen kişilerden özel eğitimli göz bankası elemanları tarafından alınan kornea, göz bankasında değişik incelemelerden geçirilerek kornea nakli için uygun kalitede olup olmadığı belirlenir. İstenen niteliklere uygun kornealar özel saklama sıvıları içine konularak ameliyatın yapılacağı merkezlere ulaştırılır.
KORNEA NAKLİ AMELİYATI NASIL YAPILIR ?
Kornea nakli ameliyatı hastanın yaşına, genel durumuna ve gözün özelliklerine göre lokal veya çoğunlukla genel anestezi ile yapılır. Önce hastanın problemli kornea tabakası özel aletlerle yuvarlak olarak çıkarılır. Aynı büyüklükte kesilen verici korneası mikroskop altında çok ince ipliklerle alıcı göze dikilerek yerleştirilir.
KORNEA NAKLİ AMELİYATI RİSKLİ BİR AMELİYAT MIDIR ?
Her ameliyatta olduğu gibi kornea nakli ameliyatında da kanama, mikrop kapma (enfeksiyon) gibi genel bazı riskler sözkonusudur. Bunun dışında, ameliyat sonrası dönemde oluşabilecek bu ameliyat için özel bazı problemler olabilir. Bunlardan en sık rastlanılanı, yüksek astigmatizmadır. Ayrıca, doku reddi de karşılaşılabilecek problemlerdendir.
KORNEA NAKLİNDE AMELİYAT SONRASI ORTAYA ÇIKAN ASTİGMATİZMA DÜZELTİLEBİLİR Mİ ?
Kornea nakli ameliyatından sonra hastaların büyük çoğunluğunda düşük veya yüksek derecede astigmatizma oluşmakta ve görme olumsuz yönde etkilenmektedir. Bu durumda, eğer astigmatizma düşük ise gözlük verilmekte, ancak yüksek astigmatizma mevcutsa astigmatizmayı azaltıcı bazı girişimlerin uygulanması gerekmektedir. Dikişlerin ayarlanması veya korneanın çizilmesi gibi işlemleri içeren bu girişimlerden sonra astigmatizma azalır. Ancak yine yüksek astigmatizma mevcutsa görmenin arttırılması için hastanın kontakt lens takması gerekebilir.
KORNEA NAKLİ AMELİYATINDAN SONRA DOKU REDDİ OLASILIĞI YÜKSEK MİDİR ?
Kornea nakli ameliyatından sonra doku reddi olasılığı mevcuttur. Fakat bu olasılık diğer organ ve doku nakillerine göre çok düşüktür. Bunun nedeni, korneanın damarsız bir doku olmasıdır.
KORNEA NAKLİ AMELİYATI OLAN BİR GÖZDE DOKU REDDİ OLDUĞUNDA NE BELİRTİ VERİR ?
Kornea nakli olan bir gözde doku reddi sözkonusu ise kanlanma, sulanma gibi belirtilerle birlikte kornea bulanıklaşır ve görme bozulur. Giderek kornea beyazlaşarak görme iyice azalır.
KORNEA NAKLİNDE DOKU REDDİ REAKSİYONU GERİ ÇEVRİLEBİLİR Mİ ?
Eğer doku reddi reaksiyonu erken yakalanırsa ilaç tedavisi ile geri çevrilebilir. Fakat red reaksiyonu ilerlemiş ve kornea beyazlaşmışsa tekrar kornea nakli ameliyatı yapılmalıdır. Kornea nakli ameliyatının avantajlı bir yönü birkaç kez takrarlanabilmesidir.
