İnsanın köpeği evcilleştirmesi, avcılıkta ona duyduğu ihtiyaçtan kaynaklandı. Köpeğin avcılık yeteneği, sürati, işitme ve mükemmel koku duyusu, insanı diğer hayvanlardan koruyacak kadar gözü pek olması ve sadakat duygusu, av asistanlığından da Öte, onu insanın en iyi dostu yaptı. Hatta köpeği insanın evcilleştirmediği, bu özelliklerinden dolayı köpeğin insana yaklaşarak, birlikte yaşamayı kendi seçtiği de iddia ediliyor.
Canlıların aynı cinsten olması için dış görünüşün benzerliği yeterli değildir. Nesillerini devam ettirecek yavruları yapabilen canlılar aynı cinsten sayılabilirler. Koca bir Dane ile minik bir Terrier çiftleşebilirlerse çocukları olur. Neye benzeyeceği bilinmez ama doğan yavru da ilerde başka ırk bir köpekle birleşirse sonunda ortaya, nesildeki her bireyden bir özellik almış, çok değişik görünümde bir köpek çıkar.
Köpeklerin hem şekil hem de boyut olarak birbirlerinden bu kadar farklı olmaları, her zaman insanların ilgisini çekmiştir. Uluslararası Köpek Koruma Dernekleri Federasyonu bugün değişik 328 köpek ırkı bulunduğunu resmen kabul ediyor.
Kökenleri ne olursa olsun kedi kediye, at ata, güvercin güvercine benzer. Köpeklerdeki bu farklılığın nedeni tek bir şekilde izah ediliyor. Bazı canlılarda genetik değişkenliğin diğerlerine göre daha fazla olması. İnsan genetik değişkenliği en çok olan canlı. İkinci sırada da köpek var. Kedi bu tabloda en altlarda yer alıyor.
İnsanlar genellikle kendi benzerleri ile birleştiklerinden ortaya çok değişik görünümler çıkmıyor. Köpeklerin dış görünüş olarak çok farklı olmalarının esas nedeni ise yine insan. Yani insanların öyle istemeleri. Tarih içinde farklı toplumlar kendi ihtiyaçlarına yönelik olarak, bilinçli şekilde, köpekleri birleştirerek, av, bekçilik, koruma, süs gibi değişik özellikleri olan ırklar elde etmişlerdir.
Tarih boyunca araştırmacıların da ilgisini çeken bu konuda Darwin. farklı görünümdeki köpeklerin farklı hayvanlardan geliştiğini düşünmüş. Konrad Lorenz ise Huskie ve Alman çoban köpeklerinin kurttan, terrier ve tazıların ise çakaldan üremiş olabileceklerini savunmuş. Sonuçta ortaya çıkmıştır ki görünümü ne olursa olsun köpeğin tek bir atası vardır. Asya Kurdu.
Aslında köpeklerin bu zengin özelliklerinin hepsi ataları olan kurtta görülmez. Kurtlarda bu özelliklerin bir kısmının genetik olarak baskın olmadığı ancak zamanla bulunulan çevreye ve istenilen göreve göre köpeklerde ortaya çıktığı sanılıyor.
Köpeklerde iki saf ırkın birleşmesinde, yakın akraba evliliklerinde olduğu gibi, sakat doğma olayı daha çok görülür. Kırma köpekler hatta sokak köpekleri daha sağlıklı, akıllı ve sempatiktirler.
