Bebeğinizin anne karnındaki beslenmesinin onun tüm hayatı için belirleyici bir öneme sahip olduğunu biliyor musunuz? Tıp literatürüne “Barker Kanunları” olarak geçen bir araştırma, bebeklerde beslenmeyle ilgili birçok şeyi tarihe gömdü. Buna göre, kişinin kalp hastalıkları ve obeziteye yakalanma riskinin büyüklüğü, anne karnındaki beslenmeyle belirleniyor.

Dünyaca ünlü profesör Barker, anne karnında bebeğin doğru beslenmesiyle ilgili soruları yanıtladı:

* Tıp dünyasına “Barker Kanunları” olarak giren araştırmanız anne ve çocuk sağlığı için neleri değiştirdi?Anne kötü beslenirse, doğmamış bebeğinin ileriki yaşlarda, hatta yetişkin döneminde hastalıklara aday olduğunu gösterdi. Anne karnında yeterince besin alamayan bebekler, bu şekilde programlanarak hayata başlıyorlar. Açlığa karşı adaptasyon kabiliyetleri gelişiyor. Anne karnında yetersiz beslenen bebeklerde, ileri yaşlarda bu hastalıkların görülme sıklığı büyük oranda artarken, obezite de ciddi oranda artış gösteriyor. Araştırmamız zayıf veya aşırı kilolu annelerin çocuklarının kalp hastalıkları veya 2. tip şeker hastalıkları için yüksek risk taşıdığını gösterdi.

* Anne karnında iyi beslenemeyen çocuklar ilerde neden obez oluyorlar?
Buna cenin programlaması deniyor. Cenin kendisini anne karnındaki o koşullara şartlandırıyor. Doğduktan sonra aynı koşulları bulamadığında bir bocalama devresi geçiriyor. Bunun sonucunda da söylediğimiz hastalıklar ortaya çıkıyor. Anne karnında açlık çeken çocuklarda ileri yaşlarda yemek yeme bilinci artıyor. Bu çocuklar okul çağında şişman çocuk sayılmıyorlar ancak iki yaşına kadar vücut kitle endeksleri hızla artıyor. 20 yaşından sonra da obezlikle karşı karşıya kalıyorlar.

* Diyabet riski ve doğum ağırlığı arasındaki bağ nedir?
3kg.dan düşük doğum ağırlığına ve ailesinde diyabet vakası bulunan erkeklerde daha yüksek doğum ağırlığı olanlardan 10 kat daha fazla diyabet riski olduğunu tespit ettik. Vücudun kendine göre bir koruyucu mekanizması vardır. Bayılan insanı ayakları yükselterek yatırmamızın nedeni de budur. Kan şekeri düştüğü için beyne kan gitmesini sağlamak amacıyla vücudu bu pozisyona getiririz.

Vücut bu durumu kendi kendine de doğal olarak yaratır Anne karnındaki bebek yeterince beslenemezse vücut başka yerlerden aldığı kan şekerini beyne göndermeye çalışır. Bu durumda kaslar kendilerini feda ediyorlar. Bu bebeklerin vücudunda insülin direnci gelişiyor. Anne karnında yeterince beslenememe sonucu bu bebeklerin yüzde 8.6''sında 11 yaşından sonra diyabet riski artıyor. Damar esnekliğini sağlayan madde yeterince oluşmadığı için hipertansiyon riski de artıyor.

* Anne karnında yetersiz beslenen bebekler sonradan iyi beslenerek yaşıtlarını yakalarlarsa bu risk ortadan kalkar mı?
Anne karnında geçen zaman kadar, doğumdan sonraki ilk birkaç hafta da çok önemli. İnsanlarda zayıf doğmuş çocuklarını kısa sürede şişmanlatmak alışkanlığı var. Bugün bunun doğru bir alışkanlık olmadığını görüyoruz. Düşük doğum ağırlığında doğmuş çocuk anne karnında beslenememesi nedeniyle hızla kilo alma sürecine sokulursa, o çocuk ilerde obez oluyor. Araştırmamız bu çocukların hızla kilo almalarının tehlikeli olduğunu gösterdi. Çünkü yetersiz beslenen bu çocuklar 2 yaşına kadar hızla kilo aldığında, bütün organları eş zamanlı gelişmiyor. Bu da kalp hastalığının gelişme riskini büyük oranda artırıyor.

Bu çocukların vücut kitle endekslerinin düzenli olarak incelenmesi gerekiyor. 2 yaşından sonra vücut kitle endeksleri büyük oranda artan çocuklarda, 11 yaşına geldiğinde kalp hastalıklarına yakalanma riski yüzde 8.6 oranında artış gösteriyor. Bu çocukların vücut kitle endeksleri büyük oranda artıyor ama boyları artmıyor. Bu çocuklar okula gittiklerinde hâlâ şişman çocuk olarak kabul edilmiyorlar. Ancak hızla kalp hastalıkları ve diyabete yaklaşıyorlar.

* Anne karnında yetersiz beslenen çocukları nasıl beslemek gerekiyor?
Hiç kuşkusuz anne sütüyle... Mamayla beslenen çocuklar çok daha hızlı kilo alabiliyor. Bu da anneleri özendiriyor. Ama yaptığımız araştırma bu mekanizmanın tamamen hatalı olduğunu gösterdi. Doğanın kuralının yine doğru olduğunu belirledik. Anne sütüyle beslenen çocuk hızlı kilo almıyor, yavaş yavaş alıyor ve şişmanlıktan korunmuş oluyor. İki yaşına kadar bu çocukların hızlı kilo almaları sakıncalı.