MANYETİZMA VE ELEKTRO MANYETİZMA
A-MIKNATIS:
Demir çelik gibi maddeleri, kendi çekme özelliği olan maddelere mıknatıs denir. Bir mıknatıs doğada bulunduğu şekliyle mıknatıslık (yani demir, çelik gibi maddeleri çekme) özelliğini taşıyorsa doğal mıknatıs olarak adlandırılır. Bir de elektrik akımından dolayı oluşan mıknatıslık özelliği vardır. Mıknatıslığını elektrik akımına borçlu olan maddeler de elektromıknatıs adını alır.
Mıknatıslık özelliği gösteren maddelerle mıknatıslar tarafından çekilen maddeler olarak adlandırılırlar. Örneğin bir mıknatıs manyetik bir maddedir. Çünkü diğer bazı maddeleri çekme özelliğine sahiptir. Demir de manyetik bir maddedir. Çünkü mıknatıs tarafından çekme özelliğine sahiptir. Buna karşılık plastik, manyetik bir madde değildir. Ne bir maddeyi çeker, ne de mıknatıs tarafından çekilebilir. Maddelerin birçoğu manyetik değildir. Manyetik olmayan maddelere, bakır,gümüş,alüminyum,tahta,kağıt,deri,cam örnek olarak gösterilebilir.
Maddelerin mıknatıs özelliği gösterip göstermemesinin temelinde, elektronların atom çekirdeği etrafında dönerken aynı zamanda kendi eksenleri etrafında da dönmeleri yatar. Kendi ekseni etrafında bir çekim alanı meydana gelir. Kendi ekseni etrafında dönen bir elektronun etrafında bir çekim alanı meydana gelir. Kuşkusuz tek elektron etrafında meydana gelen bu çekim alanı çok zayıftır. diğer bir elektron ters yönde dönüyorsa bu iki elektronun çekim alanları birbirlerini nötrleştirir yani, yok eder. Mıknatıslık özelliği olmayan maddelerde durum böyledir. Sonuçta birbirinin tersi yönde dönen atomların sayıları aşağı yukarı eşit durumdadır ve böylece toplam bir çekim kuvveti oluşmaz.
Buna karşılık bazı maddelerde elektronların çoğu kendi eksenleri etrafında dönerlerken aynı yönde dönerler. Böylece aynı yönde dönen elektronların çekim kuvvetli doğar.
Maddelerin manyetik özelliklerine manyetizma denir. Manyetik maddelerle ilgili tüm konular manyetizma başlığı altında incelenirler.
Manyetizma genel bir kavramdır ve doğal mıknatısların yanında elektro mıknatısları da içerir. Elektromıknatıslarla ilgili özellikler elektro manyetizma alt başlığı altında incelenir. Elektromanyetizma,manyetizmanın bir çeşidi olarak karşımıza çıkar.
B- MIKNATIS KUTUPLARI:
Bir mıknatısta çekme özelliği iki uçta yoğunlaşır. Mıknatıs bir çubuk biçimindeyse, mıknatıslık özelliği iki zıt uçta en güçlü biçimde ortaya çıkar. Bu uçlar mıknatısın kutupları olarak adlandırılırlar.
Her mıknatısta iki kutup vardır. Bu kutuplar N kutbu ve S kutbu olarak adlandırılırlar. İngilizce�de güney ve kuzey anlamlarına gelirler.
