Türkiye topraklarının %26 oranındaki bölümü orman rejimi altındadır. İyi vasıflı, verimli ormanların kapladığı alan yalnızca %13 gibi çok düşük bir miktarı oluşturmaktadır. Ülkede kişi başına düşen verimli orman alanı ise 0.14 hektardır.
Türkiye’de ormanların dağılışında en fazla yağış miktarı etkilidir. Yağışların fazla olduğu kıyı bölgeler orman bakımından da zengindir. Doğu Karadeniz kıyıları hariç tahrip edilen ormanların kendini yenilemesi yurdumuzun bir çok yerinde zordur.
Ormanlarımızın Coğrafi Bölgelere Göre Dağılış Oranları
1. Karadeniz Bölgesi %25
2. Akdeniz Bölgesi %24
3. Ege Bölgesi % 17
4. Marmara Bölgesi %13
5. Doğu Anadolu Bölgesi %11
6. İç Anadolu Bölgesi %7
7. G.Doğu Anadolu Bölgesi %3
Ülkede ormancılık sektöründe kamu ve özel kesim olarak yılda ortalama 29 milyon metreküp dolayında odun imalatı yapılmaktadır. Bunun yaklaşık % 68'i yakacak odun olarak kullanılmaktadır. Yurtiçi arz açığının kapatılması için 1985 yılından bu yana her yıl önemli miktarlarda odun ithalatı yapılmaktadır.
Ormanların toz emici özelliği vardır.
Ormanların gürültüyü azaltıcı özelliği vardır.
Erozyonu ve sel oluşumunu önler.
Ormanlar; bir ısı tamponu gibi görev yapar. Sıcağı ve soğuğu dengeler. Yaz sıcaklığını 5-8.5 ºC azaltırken, kış sıcaklığını da 1.5-2.8 ºC arttırır. Kuru havalarda bile havanın nemini sabit tutar.
Ormanlar; birçok yabani hayvan ve kuşların yanı sıra, çeşitli yiyecekleri barındırması nedeniyle besin kaynakları açısından önemli bir ortamdır.
Ormanlar biyolojik dengeyi korur. Yapraklı ağaçlardan meydana gelen bir bir bölgede 50 kuş türü yaşayabilir.
Ormanlar; ağaçsız bir alana göre 8 kat fazla humus oluşturur ve toprak canlılarının yaşamasına olanak sağlar.
Ormanlar; egsoz ve benzeri zehirli gazları, kirli suları filtre ederek temizler.
Oksijen üretir. Ülkenin akciğeridirler.
Orman ürünleri, Asli Orman Ürünleri ve Tali Orman Ürünleri olmak üzere 2 kategori altında toplanmaktadır.
ASIL ORMAN ÜRÜNLERİ
Tomruk ,Tel ve Maden Direği ,Sanayi ve Kağıtlık Odun, Lif- Yonga Odunu Yakacak Odun gibi.
TALİ ORMAN ÜRÜNLERİ
Reçine, Çıra ,Sığla yağı ,Defne ,Şimşir Kök Odunu ,Kekik ,Ada Çayı ,Çam Fıstığı, her çeşit bitki soğanı ,Mantarlar, Kozalak gibi.
ORMANLARIN KORUNMASI
Orman yangınları önlenmeli .
Orman içinde ulaşımın çabuk sağlanabilmesi için yollar yapılmalı.
Eğitilmiş yangın söndürme ve haberleşme ekipleri bulundurmak.
Yangınların yayılmasını önlemek için yer yer boşluklar bırakmak.
Kaçak kesimler önlenmeli.
Orman içinde hayvan otlatmamak (kıl keçisi).
Yakacak olarak odun kullanımı azaltılmalı.
Orman köylerine yeni iş ve geçim kaynakları oluşturulmalıdır.
MADENCİLİK
Türkiye maden yatakları, çeşitlilik ve rezervleri bakımından oldukça zengin bir ülkedir. Maden yatakları açısından birçok madende dünyanın en büyük rezervlerine sahiptir. Krom, mermer, trona ve manyezit gibi rezervlerin yanında dünya bor rezervlerinin üçte ikisi Türkiye'de bulunmaktadır.
DÜNYA MADENCİLİĞİNDE TÜRKİYE'NİN PAYI
Maden Cinsi Dünya Rezervi Türkiye Rezervi**** Dünyadaki Payı (%)
Altın 71 000 300 0,42
Antimuan 4 695 000 106 306 2,26
Bakır 610 000 000 2 279 210 0,37
Barit 500 000 000 35 001 304 7
Boksit 28 000 000 000 48 056 250 0,17
Bor***** 420 000 000 150 000 000 36
Civa 240 000 3 820 1,59
Çinko 330 000 000 2 294 479 0,69
Demir 124 000 000 82 458 0,07
Diatomit 2 000 000** 44 224 2,21
Feldspat 1 250 000* 239 305 23,93
Florit 310 000 1 523 0,49
Gümüş 420 000 6 062 1,44
Krom 7 500 000 000 30 370 182 0,4
Kurşun 120 000 860 0,72
Kükürt 3 500 000 200 0,01
Linyit 524 131*** 7 965 1,52
Manyezit 3 400 000 50 116 1,47
Manganez 5 000 000 1 576 0,03
Sodyum Sülfat 4 600 000 13 395 0,29
Stronsiyum 12 000 000 210 123 1,75
Talk 1 124 000 479 0,04
Taş Kömürü 519 733*** 1 127 0,22
Toryum 1 400 000 912 0,07
Trona 40 000 000 130 658 0,32
Tungsten 3 300 000 36 719 1,11
Kaynak: Mineral Commodity Summaries 1997
* Mineral Facts of Problems 1995
** Industrial Minerals, Minerals Year Book çeşitli sayıları
*** WEC Survey Of Energy Resources 1994
**** MTA Genel Müdürlüğü, Maden Etüt ve Arama Dairesi Başkanlığı
***** Dünya bor rezervleri spekülasyon amacıyla gerçeği yansıtmadığından, kaynak olarak
kullanılan ''Mineral Commodity Summaries1997'' de bor rezervlerimizin payı %36 olarak
görülmektedir. Ancak Dünya bor rezervlerinde Türkiye'nin payının %70 civarında olduğu
sanılmaktadır.
Ülkede madencilik faaliyetlerinin başlangıcı,1810'lu yıllara kadar gitmektedir. Bakır üretimine 1812, kömür üretimine 1849 yılında başlanmıştır. Krom yatakları ise 1848 yılında bulunmuş, bu madenin ileri teknoloji ile değerlendirilmesine 1930 yılında başlanmıştır. Madenciliğin büyük yatırımlar gerektirmesi ve özel sermayenin sınırlı olması sebebiyle, 1933 yılında dönemin Ekonomi Bakanlığı'na bağlı olarak çalışan "Petrol Arama ve İşletme İdaresi" ve "Altın Arama ve İşletme İdaresi" adıyla iki kuruluş meydana getirilmiştir. Bu kuruluşlar yerlerini 1935 yılında kurulan "Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü"ne bırakmışlardır.
Bir Madenin İşletilebilmesi İçin; Rezervi (miktarı) fazla olmalı. Tenör oranı (yataklarda bulunan filizlerdeki maden oranı) yüksek olmalı. Ulaşım düzgün olmalı. Kolay işletilebilir olmalı. Sermaye ve teknolojik imkan gereklidir.
Taşkömürü: Batı Karadeniz'deki Zonguldak-Ereğli havzasında bol miktarda bulunan taşkömürü, 1937 yılında devletleştirilmiş ve kalori değeri yüksek olduğu için uzun yıllar evlerde yakacak olarak kullanılmıştır. Daha sonra alınan bir kararla sadece sanayide kullanılmaya başlanmıştır. Taşkömürü rezervi 1.1 milyar tondur. Bunun yaklaşık %82'si kok kömürü elde edilebilecek özelliktedir. Yıllık ortalama 2.5 milyon tondan fazla taşkömürü üretilmektedir.
Linyit :Türkiye'nin hemen her bölgesinde linyit yataklarına rastlanmaktadır. Bilinen linyit yataklarının en önemlilerini Afşin-Elbistan, Muğla, Soma, Tunçbilek, Seyitömer, Beypazarı ve Sivas havzaları oluşturmaktadır. Ülkenin toplam linyit rezervleri 8.4 milyar tondur.Yıllık linyit üretimi 60-65 milyon ton civarındadır. Ülke linyit rezervleri bakımından dünyada yedinci ve üretim sıralamasında ise altıncı durumdadır. Linyit madenciliğinin ekonomiye katkısı esas itibariyle enerji üretimi alanında olmaktadır.
Petrol : Ham petrol ise Türkiye'de ilk defa 1940 yılında Güneydoğu Anadolu'da Raman Dağı eteklerinde bulunmuştur. Daha sonraki yıllarda yeni petrol kuyuları açılmış ve ham petrol üretimi 1980 yılında 2 milyon 370 bin ton olmuştur. 1991-1993 yılları arasında yıllık bazda 4 milyon metrik tonu geçen ham petrol üretimi, 1998 yılında 3 milyon 224 bin metrik ton olarak gerçekleşmiştir. Ham petrol üretiminde sağlanan artışlar, büyük ölçüde Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı tarafından gerçekleştirilen çalışmaların sonucunda sağlanmıştır. Ayrıca yurtdışında petrol arama ve üretimine yönelik girişimlerde de bulunulmaktadır. Bu kapsamda Mısır ve Kazakistan'da ortak arama sonucu tespit edilen sahalarda, sınırlı da olsa, petrol üretimi çalışmaları sürdürülmektedir.
Demir Cevheri: Ağır sanayinin en önemli hammaddesi olan demir cevheri, başta İç Anadolu'da Sivas ve Kayseri illeri olmak üzere, ülkenin çeşitli yörelerinde çıkarılmaktadır. Yıllık üretim 6 milyon tonun üzerindedir.
Mermer: 5.2 milyar metreküp mermer rezervine sahip olan ülkede, mermer sektöründe entegre üretim yapan tesislerin artmasıyla işlenmiş mamul üretiminde büyük artışlar sağlanmıştır. Nitekim madencilik sektöründe mermer ve sert taş ihracatı ilk sırayı almaktadır. Ülkenin toplam doğal taş ihracatı ise 1998 yılında 128.52 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.
Krom: 40 milyon ton krom rezervi bulunan ülkede üretilen kromun büyük bir bölümü hammadde, bir miktarı da ferro-krom olarak ihraç edilmektedir.
Trona: Dünyanın en büyük ikinci trona yatağı 1979 yılında Ankara Beypazarı'nda tesbit edilmiştir. 240 milyon tonluk bu kaynağın ekonomiye kazandırılması için çalışmalar devam etmektedir.
