BÖLGELER COĞRAFYASI


KARADENİZ BÖLGESİ

1- Türkiye’nin kuzeyinde yer alır.
2- Yüzölçümü bakımından üçüncü büyük bölgemizdir.
3- Batı Karadeniz Bölümü, Orta Karadeniz Bölümü ve Doğu Karadeniz Bölümü olarak üç bölüme ayrılır.
4- Dağlar kıyıya paralel uzanır. Bu yüzden:
a- boyuna kıyılar görülür
b- kıyıda girinti-çıkıntı azdır
c- Sinop dışında doğal liman yoktur
d- Falezler geniş yer kaplar(dalga aşındırması sonucu oluşan şekiller)
e- Kıyı ile iç kesimler arasında ulaşım zor yapılır.(Trabzon- Gümüşhane arasında ZİGANA, Bayburt- Erzurum arasında KOP geçidi bulunur.
f- Kıyı ile iç kesimler arasında iklim ve bitki örtüsü değişiktir. Kıyılarda Karadeniz iklimi, iç kesimlerde karasal iklim görülür.Ormanların en fazla olduğu bölgemizdir.
g- Kıyılarda yamaç yağışı(orografik yağış) görülür. Bu alanlar ormanlarla kaplıdır.
5- Bölgenin en sade bölümü Orta Karadeniz,en dağlık bölümü Doğu Karadeniz’dir.
6- Yeryüzü şekillerinin dağlık olmasından dolayı: kıyı kesimlerde dağınık yerleşme görülür, tarımda makine kullanımı azdır,heyelan olaylarına sıklıkla rastlanır.
7- Ülkemizde yağış ve akarsu rejimi düzenli olan tek bölgemizdir.
8- Balıkçılıkta Türkiye de ilk sıradadır.
9- Çay, fındık,keten kenevir üretiminde Türkiye de ilk sıradadır.
10- Taşkömürü yataklarına sahip tek bölgemizdir.(Zonguldak)
11- Bakır üretiminde Türkiye de ilk sırdadır.(Murgul-Artvin)
12- Nem miktarının en fazla, yıllık sıcaklık farkının en az olduğu bölgemizdir.
13- Sakarya, Bartın Çayı, Kızılırmak, Yeşilırmak ,Çoruh önemli akarsularıdır.
14- Bolu, Ilgaz ,Köroğlu,Küre -Canik- Giresun,Çimen;Kop,Mescit,Yalnızçam,Rize(Kaçkar tepesi 3937m)önemli yükseltileridir.

MARMARA BÖLGESİ

1- Türkiye’nin kuzeybatısında yer alır
2- Yüz ölçümü bakımından ikinci küçük bölgemizdir
3- Ergene Bölümü, Yıldız Dağları Bölümü, Çatalca-Kocaeli Bölümü,Güney Marmara Bölümü olarak dört bölüme ayrılır.
4- İklim ve bitki örtüsü çeşitliliği en fazla olan bölgemizdir.
5- Ortalama yükseltinin en az olduğu bölgemizdir.(ulaşım ağı gelişmiştir,hidroelektrik potansiyeli azdır)
6- Ayçiçeği ve pirinç üretiminde ilk sıradadır.
7- Kümes hayvancılığı ipek böcekçiliği ve ahır hayvancılığında ilk sıradadır.
8- Turizmin ,sanayinin, nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu bölgemizdir.
9- Bor mineralinin en fazla çıkarıldığı bölgemizdir.(Susurluk)
10- Doğalgaz üretiminde ilk sıradadır.(Hamitabat)
11- Volfram madeni yalnızca bu bölgede bulunur.(Uludağ)
12- Susurluk,Gönen, Kocaçay,Sakarya,Ergene,Meriç önemli akarsularıdır.


EGE BÖLGESİ

1- Yüz ölçümü bakımından Türkiye’nin üçüncü küçük bölgesidir.
2- Asıl Ege Bölümü, İç Batı Anadolu Bölümü olarak iki bölüme ayrılır.
3- Dağlar kıyıya dik uzanır.buna bağlı olarak :
a- Kıyı ile iç kesimler arasında ulaşım kolaydır.
b- Deniz etkisi iç kesimlere sokulabilir.
c- Enine kıyı tipi görülür.
d- Koy,körfez, liman fazladır.
4- Girinti-çıkıntı dahil, en uzun kıyı şeridine sahip bölgemizdir.
5- Kıyı kesimlerde Akdeniz iklimi,iç kesimlerde Karasal iklim görülür.
6- Zeytin,üzüm,haşhaş,tütün,incir üretiminde Türkiye de ilk sıradadır.(ZÜHTİ)
7- Linyit üretiminde Türkiye de ilk sıradadır. Buna bağlı olarak termik santrallerin en fazla olduğu bölgemizdir.
8- Jeotermal enerji üretiminde ilk sıradadır.
9- Bal üretiminde ilk sıradadır.(Muğla )
10- İzmir en önemli ihraç limanımızdır.
11- Bakırçay , Gediz , Büyük Menderes, Küçük Menderes önemli akarsularıdır.


AKDENİZ BÖLGESİ

1- Türkiye’nin dördüncü büyük bölgesidir.
2- Adana Bölümü ve Antalya Bölümü olarak iki bölüme ayrılır.
3- Orta ve Batı Toroslar kıyıya paralel uzanarak, kıyı ile iç kesimler arasında ulaşımı zorlaştırırlar. Ulaşım bazı geçitlerden sağlanır:

GEÇİDİN ADI DAĞIN ADI BAĞLANDIĞI YER
Belen Geçidi Nur Dağları Adana Bölümü’nü Güneydoğu Anadoluya
Gülek Boğazı Bolkar Dağları Çukurova’yı, İç Anadolu’ya
Çubuk Boğazı Batı Toroslar Antalya’yı Göller Yöresine
Sertavul Geçidi Orta Toroslar Silifke’yi, İç Anadolu’ya

4- Akdeniz Bölgesi’nin kıyı kesimlerinde Akdeniz İklimi,iç kesimlerinde Karasal iklim hüküm sürer.
5- Bölgede kalkerler(kireç taşları) geniş yer tutar.
6- Nüfusun geneli Adana Bölümünde yoğunlaşmıştır.
7- Antalya bölümünde Göller yöresi(Beyşehir ,Eğiridir, Burdur, Acıgöl, Salda,Yarışlı)bulunur.
8- Güneşli gün sayısının ,yıllık sıcaklık ortalamasının en yüksek olduğu bölgemizdir.
9- Muz,turunçgiller,gül,soya fasulyesi,yer fıstığı,anason,Mısır üretiminde Türkiye de ilk sıradadır.
10- Bir yılda en çok hasat (ürün alma) bu bölgede yapılır.(4-5 kez)
11- Seracılığın en fazla yapıldığı bölgemizdir.
12- Kıl keçisi en çok bu bölgede yetişir.
13- Asi, Seyhan ,Ceyhan ,Göksu,Aksu,Manavgat ve Dalaman Çayı önemli akarsularıdır.
14- Seyhan ve Ceyhan nehirlerinin taşıdığı alüvyonlarla oluşan Çukurova Adana Bölümünde yer alır.


GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ

1- Yüz ölçümü bakımından Türkiye nin en küçük bölgesidir.
2- Orta Fırat Bölümü ve Dicle Bölümü olarak iki bölüme ayrılır.
3- Platolar geniş yer kaplar.(Gaziantep ve Şanlıurfa platosu)
4- En yüksek dağı sönmüş volkanik dağ olan Karacadağ’dır.
5- Orta Fırat Bölümünde genellikle Akdeniz İklimi hakimdir.Dicle bölümünde Karasal iklim hakimdir.
6- Marmara ve İç Anadolu Bölgelerinden fazla yağış almasına rağmen,sıcaklığa bağlı olarak buharlaşma fazla olduğu için kuraklık fazladır.
7- Doğal göl bulunmaz.
8- En az orman bu bölgededir.
9- Kırmızı mercimek, antep fıstığı ve pamuk üretiminde Türkiye’de ilk sıradadır.
10- En çok petrol üretilen bölgemizdir.(Batman yakınlarındaki Raman,Garzan Kurtalan ve Adıyaman da petrol çıkartılır.
11- Nüfusu en az olan bölgemizdir.Yüz ölçümü küçük olduğundan dolayı nüfus yoğunluğu (Km²ye 88 kişi)fazladır.
12- Fırat ve Dicle önemli akarsularıdır.


DOĞU ANADOLU BÖLGESİ

1- Yüz ölçümü bakımından en büyük bölgemizdir.
2- Yukarı Fırat Bölümü,Erzurum-Kars Bölümü,Yukarı Murat-Van bölümü ve Hakkari Bölümü olarak dört bölme ayrılır.
3- Türkiye’nin en yüksek,en dağlık ve en engebeli bölgesidir.
4- Yıllık sıcaklık ortalamasının en düşük olduğu bölgemizdir.
5- Kışların en uzun ,yazların en kısa geçtiği bölgemizdir.
6- Nüfus yoğunluğu en az olan bölgemizdir.
7- Büyükbaş hayvancılığın en fazla geliştiği bölgemizdir.
8- Kayısı ve ceviz üretiminde Türkiye de ilk sıradadır.
9- Yer altı kaynakları bakımından en zengin ve çeşitli bölgemizdir.
10- Sanayileşmenin en az olduğu bölgemizdir. Çok göç verir.
11- Karasu ,Aras,Kura, Fırat,Murat,Büyük Zap ve Botan önemli akarsularıdır.
12- Ağrı (5137 m) Munzur,Palandöken,Nemrut,Buzul önemli yükseltileridir.
13- Van ,Hazar,Çıldır önemli gölleridir.
14- Linyit(Afşin,Elbistan,Erzurum,Şırnak),demir(Divriği,Hekimhan),Krom(Gul eman),asfaltit(Şırnak)çıkartılan madenlerdendir.


İÇ ANADOLU BÖLGESİ

1- Yüz ölçümü bakımından Türkiye’nin ikinci büyük bölgesidir.
2- Konya Bölümü,Yukarı Sakarya bölümü,Orta Kızılırmak bölümü,Yukarı Kızılırmak Bölümü olarak dört bölüme ayrılır.
3- Karasal iklim görülür.
4- Türkiye’nin en az yağış alan yeri bu bölgededir(Tuz Gölü ve çevresi)
5- Plato ve ovaların en geniş yer kapladığı bölgemizdir.(Konya ,Eskişehir ,Ankara ,Kayseri ovaları, Obruk,Cihanbeyli,Haymana,Yazılıkaya,Bozok,Uzunyayla platoları.)
6- Nadas alanlarının en fazla olduğu bölgemizdir.
7- Buğday ,arpa,şekerpancarı,patates,elma, yeşil mercimek üretiminde ilk sıradadır.
8- Türkiye’nin tahıl ambarıdır.
9- Karadağ ,Karacadağ,Sündiken,Elmadağ,Erciyes, Hasan,Melendiz,Çamlıbel,Hınzır,Tecer,Yıldız önemli dağlardır.
10- Linyit (Çayırhan, Divriği),lületaşı,bor,krom(Eskişehir),civa(Niğde),jips(Çankırı),çinko ve demiz(Kayseri) önemli yer altı kaynaklarıdır.