Çocuklarda "Şaşılık"
Gözlerin paralelliğinin bozulduğu ve farklı yönlere baktığı şaşılık, çocuklarda en önemli göz problemleri arasında yer alıyor.
Bir göz düz bakarken diğeri içe, dışa, yukarı veya aşağı kayabiliyor. Sürekli veya gelip geçici şekilde olabilen kayma, sürekli olarak tek gözde veya dönüşümlü olarak iki gözde de görülebiliyor.
Alman Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı Opr. Dr. Ali Ofluoğlu, çocuklarda şaşılığın tedavi yolları ve dikkat edilmesi gerekenleri anlattı:
"Şaşılığın temel belirtisi düz bakmayan bir gözdür. Bazen çocuklar güneşte bir gözlerini kapatır veya gözlerinin ikisini birden kullanmak için başlarını eğerler.
Normal görmede her iki göz aynı hedefe yönelir. Beynin görmeyle ilgili kısmı her iki gözden gelen iki ayrı resmi birleştirerek üç boyutlu bir görüntü oluşturur.
Bu üç boyutlu görüntü ise derinlik algısı kazandırır. Ama şaşılıkta bir göz kaydığı için beyne iki değişik resim gelir. Çocuk beyni, kayan gözden gelen görüntüyü ihmal eder, düzgün bakan gözden gelen görüntüyü dikkate almayı öğrenir.
Bu da derinlik hissinin kaybolmasına neden olur. Şaşılık erişkinlerde gelişirse, beyin her iki gözden gelen görüntüleri algılamayı öğrenmiş olduğundan, kayan gözden gelen görüntüyü de ihmal edemez ve çift görme şikayeti ortaya çıkar."
Altıncı ayın ardından dikkat
Bebeklerde ilk altı ayda ortaya çıkan şaşılıkların doğumsal olduğuna dikkat çeken Ofluoğlu, "zaman içinde kaymanın tespit edilmesi zordur, çünkü gözlerin durumu ve pozisyonu henüz daha stabil değildir" dedi.
Ofluoğlu, bu durumun şaşılıkla karıştırılmaması gerektiğini de anlattı:
"Bebeğin geniş burun kanadı göz akının bir kısmını kapladığı için, gözlerinin şaşı gibi bakışına neden olur. Bebeğin burnu gelişim gösterdikçe şaşı gözlerin görünümü de ortadan kalkar.
Genellikle gözlerin pozisyonu altı ay sonrasında stabilleşmeye başlar. İşte bu dönemde ebeveynler bebekteki göz kaymalarına dikkat etmelidirler.
Şaşılıkta gözlerin kaymasına yol açan gerçek neden hala tam olarak bilinememektedir. Gözün hareketlerini, göz küresini saran altı kas sağlar. Her gözde iki kas gözü içe ve dışa çekerken, diğer dört kas gözün yukarı, aşağı ve dönme hareketlerini sağlar.
Her iki gözün hedefe düzgün bakabilmesi için, bir gözdeki tüm kasların diğer gözde aynı işi yapan kaslarla dengede olması ve birlikte çalışması gereklidir.
Beyin, göz kaslarının hareketlerini kontrol eder. Beyninde organik problemi olan çocuklarda genellikle şaşılığa rastlanır. Ayıca, katarakt ya da göz yaralanması gibi görmeyi azaltan durumlarda da şaşılık gelişebilmektedir."
Erken teşhis önemli
Doğumun ardından en geç bir yaşına kadar bebeğin göz kontrolünün de yapılması gerektiğini de belirten Ofluoğlu, en sık rastlanan şaşılık tiplerini anlattı:
"En sık rastlanan tipler içe kayma ve dışa kaymadır. Çocuklarda en sık gözlenen şaşılık tipi ise içe kaymadır. Bu tip kaymalar genellikle hipermetropiyle birlikte görülür. Cisimleri iyi görebilmek için yaptıkları odaklama gayreti, gözlerdeki iç kasların çalışmasıyla çaprazlaşmalara neden olur ve gözleri içe çeker.
Tedavi için verilen gözlükler odaklama gayretini azaltarak kaymayı giderirler. Gözleri paralelleştirmek için göz damlaları, merhemler, prizma denilen özel lensler ve bazen de cerrahi müdahale kullanılabilir.
Amaç, gözü içeri çeken kasın göze yapışma yerinden geriletilerek zayıflatılması ve gözü dışa çeken kasın kısaltılarak kuvvetlendirilmesidir. Dışa kayma ise, uzaktaki nesnelere bakarken meydana gelir.
Ara sıra ortaya çıkan ve devamlı olan tipleri vardır. Bu tip şaşılıklarda öncelikle miyopi ve astigmatizma tam düzeltilir. Tedavideki amaç, içe kaymanın tam tersine gözü dışa çeken kasın yapışma yerinin geriletilerek zayıflatılması ve içe çeken kasın kısaltılarak kuvvetlendirilmesi prensibine dayanır."
Ameliyatın ardından hızlı iyileşme süreci
Şaşılık ameliyatlarının çoğunlukla genel anestezi altında gerçekleştirildiğini belirten Ofluoğlu, "ameliyatların temel prensibi göz küresine yapışık kasların kuvvetinin azaltılması ya da arttırılması veya yerlerinin değiştirilmesi esasına dayanır" dedi.
Ofluoğlu, ameliyatın ardından iyileşmenin hızlı olduğunu ve birkaç gün içinde normal yaşama dönüldüğünü de belirtti.
