Çocuklarda ilaç zehirlenmeleri
Çocuklar her yeni güne öğrenme isteği ile başlar. Her yeni gün baktığı her “yeni nesne” onlar için mükemmel öğrenme kaynaklarıdır. Ancak bu öğrenme istekleri zaman zaman problem olabilmektedir. Özellikle 2-3 yaş arası çocuklarda sık rastlanan ev kazalarından biride ilaç zehirlenmeleridir.
İstanbul Hizmet Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uzm. Dr. Duygu Gür, çocuklarda ilaç zehirlenmeleri ve alınabilecek önlemler hakkında bilgi verdi.
Renkli hayal dünyalarıyla çocuklar, ortada bırakılan bir ilaç kutusunun içinde bir sürü bonibon şekeri olduğunu düşünebilirler. Onların bu renkli ilaçların tadına bile bakmaları hiç de hoş olmayan sonuçlar doğurabilir. Çocuğun sağlığı için, kullanılan aspirin kutusundan banyodaki çamaşır suyuna kadar ortalıkta bırakılan her şeye dikkat edilmesi gerekir.
2-3 yaş arası çocuklarda “ilaç zehirlenmelerine” sık rastlanmasının nedenleri nelerdir?
Özellikle 5 yaş altı çocuklar keşfetmeye, öğrenmeye açık, meraklı gurubu oluştururlar. Dünyayı daha çok ağızlarıyla tanımaya çalışırlar. Gördükleri, beğendikleri ve ilgilerini çeken her şeyi ağızlarına götürürler. İlaçların ortada ya da kolay ulaşılabilir yerlerde bırakıldığı veya anne-babanın dikkatinin kısa süreliğine de olsa çocuğun üzerinden kalktığı durumlar zehirlenmelere fırsat verir.
İlaç zehirlenmelerine karşı anne-babalar ne gibi önlemler alabilir?
* Çocuklar kısa süreliğine de olsa yalnız bırakılmamalı,
* İlaç çocuğun yanında içilmemeli,
* İlaçlar çocukların kolaylıkla ulaşabilecekleri yerlere bırakılmamalı,
* İlaç dolapları yüksek yerlerde bulunmalı,
* İlaçlar sıklıkla kontrol edilmelidir.
Tüm bunlar sadece ilaçlar için değil deterjanlar, çamaşır suları, böcek öldürücüler, bakım ürünleri, kozmetikler, gaz yağı, benzin, cila, tiner ve bazı ev bitkileri için de geçerlidir.
İlaç zehirlenmelerinin ilk belirtileri nelerdir? İlk müdahale olarak neler yapılabilir?
Çocuklarda nedeni açıklanamayan şuur değişiklikleri, bulanıklığı, koma, kusma, bağırsak hareketlerinde artış ya da azalma, aşırı terleme, üşüme, kalp atışlarında hızlanma, yavaşlama, göz bebeklerinde büyüme ya da küçülme, hızlı nefes alıp verme ve ağızda kökü koku durumlarında zehirlenmelerden şüphelenmek gerekir. Zehirlenmeden şüphelendiğinde mutlaka sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. 1 yaşından küçük çocuklar, şuur bulanıklığı olanlar, gaz yağı, tiner, benzin ya da alkol, asit gibi yakıcı madde içenler asla kusturulmamalıdır.
Tüm bunların dışında gerektiği takdirde çocuklara ilaçların verilmesinde nelere dikkat edilmelidir?
Çocuklarda en sık multivitamin, demir, ateş düşürücü ve ağrı kesici ilaçlar kullanılır. Multivitamin ve demir ilaçları doktorun tavsiye ettiği dozda verilmeli, hemen sonrasında ortadan kaldırılmalı ve saklanmalıdır. İlaç verilmesi gerektiğinde bunun doğru ilaç olduğunu, son kullanma tarihinin geçmediği ve yeterli dozda verildiğinden emin olunmalıdır. Uygun dozda kullanılmadığında her ilacın bir “zehir” olduğu unutulmamalıdır.
