Kolloidal tam anlamıyla çözelti değildirler. İyon veya moleküllerden daha büyük l nm ile 1000 nm arasında parçacıklar içerirler. Bu parçacıklara kolloid adı verilir. Bir kolloidal dağılım ışık gönderilerek aydınlatıldığı zaman mikroskopla incelenirse her bir parçacığın ışık saçan bir parçacık şeklinde sıvı içinde sağa sola hareketler yaptığı gözlenir. Kolloidal dağılma kuvvetli bir ışık gönderildiğinde dağılmış parçacıklardan yansıyan ışık nedeniyle ışığın geçtiği yol görünür, fakat çözeltide gönderilen ışığın geçtiği yol görünmez. Buna TyndalI olayı denir ve çözeltilerle kolloidal dağılımı ayırdetmede kullanılır. Tyndall olayı sabunlu bir çözeltiye veya tozlu bir havaya güneş ışığı vurduğunda da kolayca farkedilir. Kolloidal dağılım değişik yollarla elde edilebilir. Laboratuarda seyrelfik AgNO3 çözeltisini çeşme suyu üzerine döktüğümüzde beyaz bir bulanıklık görürsünüz. Bu çökmeye fırsat bulamamış AgCI kolloidal dağılımıdır. Beklenirse veya santrifüj lenirse beyaz AgCI dibe çöker üstte berrak sıvı kalır. Büyük parçaların öğütülmesiyle şiddetli karıştırma ile de kolloidal dağılımlar elde edilebilir.
Kolloidal dağılım çeşitleri.
Dağılma ortamı Dağılan madde Kolloidal dağılımın adı Örnek madde
Sıvı gaz köpük bira köpüğü, sabun köpüğü
sıvı emülsiyon süt, mayonez, krem
katı soller ve jeller nişasta, jelatin, kilin suda dağılımı
Gaz sıvı sıvı aerosol sis, aerosol sprey
katı katı aerosol duman
Katı gaz katı köpük yatak süngeri
sıvı katı emülsiyonlar peynir
bazı jeller
katı katı sol yakut cam, bazı alaşımlar
Emülsiyon, bir sıvının parçacıklarının diğer bir sıvıda asılı hali; sis , su damlacıklarının havada asılı hali ve genel olarak aerosol, herhangi bir gaz içindeki kolloidal dağılım halidir. Jel, kolloidin çökmüş halidir. Kolloidal dağılım, şiddetli karıştırılarak, elektrik nötraliteyi bozarak asit veya baz ilave ederek değişik şekillerde çöktürülebilir ve jel haline getirilebilir..
Kolloidal bir dağılımın bir zarla temas eden saf çözücü ile yıkanarak çözünmüş maddelerden temizlenmesine diyaliz denir. Bu, kanın yapay olarak üre gibi çözünmüş maddelerden temizlenmesini sağlar ve suni böbrek cihazı olarak da kullanılır.
Yağlı kirleri sabunla temizlemede kolloidal dağılım oluşumunun önemli bir yeri vardır.
