ABD’de güneşin çekirdeğinideki şartları yaratacak bir deney hazırlanıyor. Deneyin en önemli öğesi olan dünyanın en büyük lazerinin inşası tamamlandı.
CALIFORNIA - Haziran 2009’da nükleer füzyon ile verimli bir yeşil enerjinin olanaklarının test edileceği bir deneye başlanacak.
İki element çekirdeğinin birleşerek daha ağır bir çekirdeği oluşturması olarak tanımlanan nükleer füzyon sonrasında çok büyük bir enerji açığa çıkıyor. Bilimadamları bu enerjinin kontrol altına alınması için 10 yıldır çalışmalarını sürdürüyorlardı. Yarım yüzyıldır devam eden aşamalar dönüm noktasına geldi.
Üç-dört ay içinde başlaması planlana deneyde, yıldızların çekirdeklerinde doğal olarak gerçekleşen füzyon yapay olarak gerçekleştirilecek. California’daki Livermore Laboratuvarı'ndaki Ulusal Ateşleme Kompleksi'nde yapılacak deneyin en önemli parçası olan, üç futbol sahası büyüklüğündeki dünyanınn en büyük lazeri tamamlandı.
NIF adı verilen lazer labaratuvara yerleştirildiğinde, 192 dev lazer demeti küçük bir hidrojen topağı üzerine odaklanacak. 3,5 milyar dolara mal olan deneyin amacına ulaşabilmesi için füzyonun oluşması için gerekli olan enerjiden daha büyüğünün atomların birleşmesi sonucunda açıkğa çıkması gerekiyor.
NIF üç futbol sahası büyüklüğünde.
Projenin yürütücülerinden Prof. Mike Dunne eğer başarılı olunursa sonuçların yeri yerinden oynatacak kadar büyük olacağını söylüor: “Başarılı olunursa bu lazer füzyonun, teorik fizikten enerji üretimi aşamasınageçildiği gerçeğinin tescili olacaktır. Amaçımız olan, kontrol edilebilir ve sürekli füzyon ile enerji elde etme yolunda sağlam adımlarla ilerliyoruz.”
Deney Haziran 2009’da başlayacak olsa da ilk önemli sonuçların 2010-2012 tarihleri arasında alınacağı tahmin edilyor.
100 MİLYON DERECE SICAKLIK
Füzyonun evrende gerçekleştiği tek yeer olan yıldızların çekirdeğinde sıcaklık 10 milyon dereceye ulaşıyor. Dünya şartlarında bunun gerçekleşebilmesi içinse basınç faklılıkğı dolayısıyla 100 milyon derecelik ısıya ulaşılması gerekiyor. Bu ortamın sağlanabilmesi için NIF 1.8 megajullük enerjiyi hedeflenen hidrojen topağı üzerine gönderecek.
NIF’in gönderdiği her bir lazer demeti, var olan herhangi bir lazerden 60 kat daha güçlü. Bu güçlü lazerler saniyenin binde biri kadarlık bir süre içinde 500 trilyon wattlık enerji sağlayacak. Bu da ABD’de üretilen tüm enerjiden daha fazla...
NIF 1.8 megajullük enerjiyi hedefe gönderirken 100 milyon dercelik sıcaklığa ulaşılacak.
LAZERE İKİZ GELİYOR
Her ne kadar füzyon deneyinin daha başında olunsa da bilimadamları şimdiden NIF’in bir ikizini de Avrupa’da kurmayı planlıyor. Hiper (High Power Laser Energy Research-Yüksek güçlü lazer Enerji Araştırması) adı verilen ikinci lazer için şimdidençalışmalara başlandı. Lazerin sadece fizibilite çalışmaları için 13 milyon Euro’luk bütçe ayrıldı.
Hiper’in önümüzdeki on yıl içinde tamamalanması planlanıyor. Eğer planlar beklendiği gibi giderse, ticari füzyon enerjisine bir adım daha yaklaşılmış olacak.
