Beşiktaş Jimnastik Kulübü İnönü Stadı, İstanbul Boğazı kıyısında, Beşiktaş ile Kabataş semtleri arasında yer alır. İstanbul'un ilk modern stadyumudur, bulunduğu yerden dolayı Dolmabahçe Stadı da denir.
Geçmişi
İstanbul'da futbol karşılaşmaları 1910'lu yıllardan başlayarak 1928'e kadar eski Union Club Stadı'nda (bugün Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadı), 1929-1947 arasında da Fenerbahçe Stadı ile Taksim Topçu Kışlası avlusunda yapılan Taksim Stadı'nda oynanmaktaydı. İstanbul'daki ilk statlar ahşap ve tek tribünlü Fenerbahçe ile ilkel görünümlü Beşiktaş ile Ortaköy arasındaki Şeref Stadı'ydı. Taksim Kışlası'yla birlikte buradaki top sahası da kaldırılınca İstanbul'a büyük ve modern bir stat yapımı önem kazandı.
1939'da İtalya'dan davet edilen ve bu konuda uzmanlığı bulunan dünyaca ünlü stadyum mimarı Paolo Vietti-Violi, mimar Fazıl Aysu ve mimar Şinasi Şahingiray'la birlikte stadyum için seçilen Dolmabahçe Sarayı'nın eski hasahırlarının (Istabl-i Amire) bulunduğu yere uygun bir plan hazırladı. Uygulamada mimar Fazıl Aysu da görev aldı. Stadın temeli, 19 Mayıs 1939'da Dolmabahçe Sarayı'nın eski has ahırlarının bulunduğu arazide atıldı. Ancak kısa bir süre sonra II. Dünya Savaşı'nın getirdiği sıkıntılar inşaatı engelledi. Bu nedenle 19 Mayıs 1943'te yeniden bir temel atma töreni yapıldı ve hafriyat işine girişildi. Harap durumda olan hasahırlar kolayca ortadan kaldırılıp hafriyat yapılabildi. Ancak arkada bulunan Gazhane tesisleri en büyük problemi teşkil ediyordu. Mimar Vietti Violi'nin çizdiği planın Gazhane'ya bakan kısmına el sürülemedi. Stadın diğer yerleri plana uygun olarak yapıldı. Ancak stadın Dolmabahçe Sarayı'na bakan yüzündeki büyük demir kapısının iki yanındaki duvara gömülecek tunç rölyefler yapılamadığı gibi, yine bu tribünün sahaya bakan yüzündeki iki küçük kulenin üzerine konulması gereken disk ve cirit atan sporcu heykelleri de yapılıp yerlerine konulamadı. Stadın Gazhane'ye bakan kısmı da yüksek bir taş duvarla kaplandı. Stada, dönemin Cumhurbaşkanı ve Mustafa Kemal Atatürk'ün silah arkadaşlarından olan İsmet İnönü'nün soyadı verildi. Stadın açılışını, dönemin İstanbul valisi ve belediye başkanı Dr. Lütfi Kırdar yaptı. Stad, o dönemin parasal değeriyle 5,000,000 TL'ye mal oldu.
İnönü Stadyumu, 27 Kasım 1947'de Beşiktaş ile İsveç'in AIK Solna takımı arasında oynanan maçla açıldı. Bu stadyumdaki ilk golü de o zamanlar Beşiktaş’ın futbolcusu olan Süleyman Seba atmıştır. İlk maç 3-2 Beşiktaşın galibiyeti ile bitmiştir.
1947'de açılışında adı İnönü Stadyumu iken 1952'de siyasi nedenlerle adı Mithatpaşa Stadyumu'na çevrildi, 1973'de tekrar İnönü Stadyumu oldu. Beşiktaş JK, açılışından beri bu stadı kullanmaktadır.
Beşiktaş JK dışında, kendi stadları yapılana kadar Fenerbahçe ile Galatasaray da bu stadta iç saha maçlarını oynadılar. Türkiye Milli Futbol Takımı'nın Türkiye sınırları içinde yaptığı maçların yarısından fazlasına evsahipliği yapmış olan stad, bugüne kadar futbol maçları dışında Dünya Güreş Şampiyonası, 1959 Avrupa Basketbol Şampiyonası, Avrupa Profesyonel Boks şampiyonluğu unvan maçları, uluslararası binicilik yarışmaları gibi çeşitli etkinliklere de sahne oldu. Ayrıca Ulusal Günlerde İstanbul'da yapılan tören ve gösteriler de burada yapılmaktadır. Yine, birçok ünlü yabancı topluluk da burada konserler vermişlerdir.
1998 yılında Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü ile BJK arasında imzalan sözleşme ile 49 yıllığına kiralanmış ve adı Beşiktaş İnönü Stadı olarak değiştirilmiştir. Bu sözleşmeyle BJK İnönü Stadyumu ile ilgili tasarruflarda bulunmaya sadece Beşiktaş Jimnastik Kulübü Derneği’nin yetkili olduğu hukuken tescil edilmiştir.
Özellikleri
1947'de açıldığında 16,000 kişilk olan stadın kapasitesi daha sonra yapılan eklemelerle 38,000'e çıkarıldı. İnönü Stadı ilk inşa edildiği yıllarda günlük ihtiyaca göre düzenlenmiş, çok sayıda seyirci alacak kapasiteli tribünler yerine yapıda estetik görüntüye daha fazla ağırlık verilmişti. İstanbul'un artan nüfusuyla orantılı olarak futbol seyircisi de bir çığ gibi büyüdükçe stad ihtiyaca cevap veremez oldu. 1950'li yıllarda, ilk olarak numaralı tribünün sol tarafına düşen bölüme 5 bin kişilik eklenti yapıldı. Bir süre sonra gazhanenin kaldırılmasıyla meydana çıkan arsaya 15 bin kişilik kale arkası tribünün yapılmasıyla stad ayakta 40 bin seyirci alacak duruma geldi.
İnönü Stadı uzun süre Türkiye'deki tek karşılıklı iki kapalı tribüne sahip stad özelliğini korudu. Stad, 2004'teki yenilemeden önce 21,500 kişilik koltuk kapasitesindeydi.
Yenileme
2003-2004 sezonunun tamamlanmasının ardından başlayan zemin indirme projesiyle, saha çevresindeki tartan pist kalkmış tribünler sahaya sadece 4 metre uzaklıkta kalmış, toplam koltuk kapasitesi yaklaşık yüzde 50'lik artışla 32,000’e ulaşmıştır. 2009 Yılı mayıs ayı ile birlikte stadın 42,000 kişi olması için çalışmalara başlanması planlanmaktadır, inşaatın tahmini süresi 18 aydır. Maçka Parkı da BJK İnönü Stadyumu'na dahil edilecektir.
