ANNE SÜTÜ ALAN ÇOCUKLARDA EK GIDALARA GEÇİŞ
Yeni doğan bebek için en ideal besin anne sütüdür. Çocuklar, 2 yaşına kadar emzirilmelidir. Anne sütü bebeğin tüm besin ihtiyacını ilk 6 ay tamamen karşılar. Bu süre içinde başka ek besine ihtiyaç yoktur. Altıncı aydan sonra, anne sütü alan bebeklere ek gıdalar başlanmalıdır. Bebeğin yalnızca anne sütüyle beslendiği bu dönemde, su kaybına yol açan hastalık halleri dışında su verilmesine de ihtiyacı yoktur. Eğer, ishal gibi mutlaka su verilmesi gereken bir durum söz konusuysa, kaynamış soğumuş su verilmelidir.
İlk 6 ay sadece anne sütü
6. ayı dolunca (ilk başlanacak ek gıda yoğurttur)
-Anne sütü
-Yoğurt
-Meyve suyu, sebze suyu
-Yumurta sarısı (1/4 oranında)
-Pekmez
7. ayı dolunca
-Anne sütü
-Yumurta sarısı (tam)
-Ekmek içi, pirinç, pirinç unu, sütlü mama
-Meyve suyu
-Yoğurt
-Et (tavuk eti, balık eti, dana eti)
-Sebze püre veya sebze çorba
-Pekmez
8. ayı dolunca
-Anne sütü
-Kıymalı, sebzeli iyi ezilmiş ev yemekleri
-Kahvaltıda; tam yumurta veya pastörize peynir(tuzu alınmış)
-Kurubaklagil(kuru fasulye, nohut, mercimek) çorbaları veya ezmeleri
-Meyve suyu veya meyve püresi,
-Pekmez
-Süt veya yoğurt
9. ayı dolunca : Artık aile sofrasına, çocuğa uygun kaşık, çatal kullanarak oturabilir. Ancak günlük menüsünde aşağıdakiler mutlaka olmalıdır.
-Anne sütü
-Ev yemekleri
-Tarhana, mercimek çorbası, unlu ve yoğurtlu çorbalar
-Günde 500 ml. süt veya yoğurt
-Pastörize peynir
-Yumurta
-Etler (tavuk eti, balık eti, dana eti)
-Taze meyve veya meyve suyu
**Çocuğun bir günlük menüsünde, ayına uygun olarak, yukarıda belirtilen besinlerin hepsinden mutlaka bulunmalıdır.
Anne Sütü Alamayan Çocuğun Beslenmesi
Anne sütü çocuğun beslenmesi için en önemli unsurdur. Çocuk, zorunlu haller dışında ilk 6 ay sadece anne sütü ile beslenmelidir. Anne sütü verilemeyen bebeklere mümkünse formül (hazır) mama, değilse hayvan sütleri verilebilir.
Anne sütü alamayan çocuklarda beslenme:
0-1 ay
İnek sütü (1 çay bardağının yarısına süt, yarısına kaynatılıp soğutulmuş su konularak, içine 1 tatlı kaşığı şeker, 1 çay kaşığı sıvı yağ ilave edilmeli)
Yoğurt (1 ölçü yoğurt, 1 ölçü su ile sulandırılmalı)
2 ay
İnek sütü (1 su bardağına 2/3 süt, kalanına kaynatılıp soğutulmuş su konularak, içine 1 tatlı kaşığı şeker, 1/2 tatlı kaşığı sıvı yağ ilave edilmeli)
Yoğurt (2 ölçü yoğurt, 1 ölçü su ile sulandırılmalı)
3 ay
İnek sütü (sulandırılmayacak, şeker ve yağ ilave edilmeyecek)
Yoğurt (Sulandırılmayacak)
4 ay
Günde toplam 500cc süt ve yoğurt
Sebze çorba (Tuz kullanmayın, 1 tatlı kaşığı sıvı yağ ilave edin)
5 Meyve suyu (Taze sıkılmış elma veya şeftali ile başlayın)
5 ay
Yumurta sarısı (Katı kaynamış 1 çay kaşığı ile başlayın)
Sebze çorbası, yoğurt çorbası, mercimek çorbası
Günde toplam 500cc süt ve yoğurt
Meyve püre veya meyve suyu
6 ay
Tam yumurta sarısı (Katı kaynamış)
Sebze çorbası, yoğurt çorbası, mercimek çorbası, tarhana çorbası
Meyve püresi
Muhallebi
Günde toplam 500cc süt ve yoğurt
7 ay
Tam yumurta
Kıyma, tavuk, balık ezmesi
Kurubaklagil ezmeleri
Günde toplam 500cc süt ve yoğurt
Meyve püresi
8 ay
Tam yumurta
Kıyma tavuk, balık, ezmesi
Kurubaklagil yemekleri
Günde; 500cc süt yoğurt
Mevsim meyveleri
Sebze yemekleri
9 ay
Artık aile sofrasına, çocuğa uygun kaşık, çatal kullanarak oturabilir.
Çocuğunuzun bir günlük menüsünde, ayına uygun olarak, yukarıda belirtilen besinlerin hepsinden mutlaka bulunmalıdır.
İnek sütü kaşıkla sürekli karıştırılarak, 5 dakika kaynatılmalıdır.
1 yaşından önce yemeklere tuz ve şeker ilavesi yapılmamalıdır.
1 yaşına gelmiş çocuğun yemekleri iyotlu tuz (ailede herkesin yediği yemekler) ile pişirilmelidir. Tuz yemek piştikten sonra konmalıdır.
Beslenmenin yeterliliği, çocuğun ayına uygun gereken kiloyu almasıyla anlaşılır. Bu nedenle çocuk düzenli aralıklarla sağlık kontrollerine getirilmelidir. Sağlık ocaklarımızda büyüme takipleri persentil(büyüme) grafikleriyle yapılmaktadır.
Anne sütünü saklama koşulları: Sağılan anne sütü temiz bir cam kapta(kapağı ve cam şişesi 5 dakika süreyle kaynatılmış) oda ısısında 6 saat, buzdolabında 24 saat saklanabilir. Gerektiği zaman anne sütünün bulunduğu cam kap, sıcak bir su içine konularak ısıtılıp bebeğe verilebilir.
Ek Besin Verilirken Nelere Dikkat Edilmelidir ?
-Ek besinler verilirken emzirmeye mutlaka devam edilmelidir.
-Boğazına kaçma riskini en aza indirgemek için beslenme sırasında bebeğin başının altına yastık konularak dik tutulmalıdır.
-Besinler bebeğe tatlı kaşığı ya da fincan ile verilmeli, biberon kullanılmamalıdır.
-Ek beslenmeye her zaman tek bir gıda çeşidi ile başlanmalıdır.
-İlk kez verilecek diğer gıdalara en az üç gün, tercihen yedi gün arayla başlanmalıdır. Böylece bebeğin yeni besine alışması için zaman tanınmış olur ve allerjik reaksiyon gelişirse hangi besinden kaynaklandığı anlaşılabilir.
-Bebek ek besin aldıktan sonra allerjik reaksiyon gösterirse besin kesilmeli, tekrar başlamak için hekime danışılmalıdır.
-Ek besinler her zaman çok az miktarda verilmeye başlanmalı, miktar yavaş yavaş artırılmalıdır.
-Yeni başlanacak besinler bebek açken verilmelidir.
-Bebek istemediği besinleri yemesi için zorlanmamalı, 1-2 gün sonra tekrar denenmelidir.
-Bebek yeni başlanılan ek gıdayı almazsa, sevdiği başka bir ek gıda ile karıştırılarak verilebilir.
-Bebeğe verilecek besinler gıda hijyenine uygun olarak hazırlanmalıdır. Bebeğe besinler verileceği zaman eller yıkanmalıdır. Kullanılan su ve gereçler temiz olmalıdır.
-Bebeğe verilecek ek gıdalar doğal ve taze ürünler kullanılarak hazırlanmalıdır.
-Konserve, dondurulmuş yiyecekler, katkı maddesi içeren hazır besinler (çorba, puding, yoğurt, meyve suları vb.) verilmemelidir.
-Ek besinler bebeğin bir öğünde tüketebileceği miktarda hazırlanmalıdır.
-Bebeğe verilecek yemekler yağda kızartılmamalıdır.
-Yemeğe tuz ve şeker eklenmemeli, acı ve baharat koyulmamalıdır.
1 yaşına gelmiş çocuğun yemeklerinde iyotlu tuz kullanılmalıdır(tuz yemeğin pişmesine yakın konmalıdır).
Yemeklerin yalnızca suyundan değil, taneli kısımları da verilmelidir.
-Çocuğa verilen su 1 yaşına kadar kaynatılıp, soğutularak verilmelidir.
-İnek sütü pastörize olmalıdır. Eğer pastörize süt bulunamıyorsa, süt süzülür sonra ateşe konur. Kabarıncaya kadar beklenir. Kabarınca 5 dakika karıştırılarak kaynatılır.
