Ankilozan spondilit ilerleyici, ağrılı romatizmal bir hastalığıdır. En sık olarak omurgayı tutar, ancak diğer eklemler, bağlar ve tendonlar da etkilenebilir. Eklemler ve kemiklerin dışında diğer organ ve sistemlerde de tahribat ortaya çıkarabilir. Bunların başında da akciğerler ve bağırsaklar gelir.
Ankilozan spondilit hastalığının nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ancak yapılan çalışmalar genetik yatkınlığın büyük rolü olduğunun göstermiştir. Bazen bağırsak ya da idrar yolu enfeksiyonlarından sonra ortaya çıkabilmektedir.
Ankilozan spondilit her yaşta ve her iki cinste ortaya çıkabilir. Ancak erkeklerde, kadınlara oranla 3 kat daha fazla görülmektedir ve genellikle 20'li yaşlarda başlamaktadır. Ancak, belirtiler daha ileri yaşlarda ortaya çıkabilir. 40 yaşından sonra başlaması nadir görülen bir durumdur.
Ankilozan spondilit en fazla omurgayı etkiler. Genellikle ilk tutulan leğen kemikleridir. Özellikle sağrı kemiği ile leğen kemiğinin kanatlarını oluşturan ve sakroiliyak eklem adı verilen eklemler ilk olarak etkilenir. Hastalığın başlangıç dönemlerinde özellikle bel bölgesinde sertlik, tutukluk ve ağrı hissedilir. Bunun nedeni kaslarda spazmdır. Bu durum ağrı kesici ve kas gevşetici ilaçlarla düzelir. Fakat hastalık ilerledikçe ve omurganın diğer bölgelerine yayıldıkça kemiklerde şekil bozuklukları ve yeni kemik oluşumlarıyla birlikte kemiklerde köprüleşmeler ve birleşmeler oluşur. Bu durumda kalıcı hasar ortaya çıkmış olur.
Ankilozan spondilitin belirtileri şöyle sıralanabilir:
Belde giderek artan sertlik, tutulma ve ağrı
Sertliğin ve ağrının özellikle sabahları belirgin olması. Bu duruma sabah sertliği adı verilir. Hastalar sabah yataktan kalktıklarında vücutlarının kazık gibi olduğunu, hareket ettikçe açıldıklarını ifade ederler.
Hastalığın başlangıç dönemlerinde kilo kaybı, yorgunluk ve ateş gibi bulgular görülebilir.
Ankilozan Spondilit Tedavisi
Tedavinin amacı ağrının azaltılması, eklem hareket açıklıklarının korunmasıdır. Ankilozan spondilitin tedavisinde belirtileri azaltmak için çeşitli ağrı kesici ve kas gevşetici ilaçlar ve hastalığın gelişiminin özlenmesi için ilaçlar kullanılır. Tedavide cerrahi girişimlerin yeri yoktur. Ancak omurgasında aşırı şekil bozukluğu olan hastalarda omurga düzeltici ameliyatlar ve kalça ekleminin işlevini tamamen yitirdiği hastalarda kalça protezi operasyonları uygulanabilir.
Tedavinin önemli bir bileşeni de fizik tedavidir. Bu sayede kaslardaki spazmın ortadan kaldırılması ve eklem hareketlerinin normal bir şekilde sürdürülmesi sağlanır.
Tüm bunların yanında ankilozan spondiliti olan hastalar için en önemlisi düzenli egzersiz yapmaktır. Hastalık, egzersizlerini aksatmadan yapan hastalarda yapmayanlara oranla belirgin derecede daha yavaş seyreder.
